Yeşil Lojistik Belgesi Dönemi Başlıyor!
12 Eylül 2024 - Lojistik Sektör Özel
Yaşanan iklim krizleri, küresel felaketler ve mevsim değişiklikleri çevreye karşı duyarlı bir yaklaşımı zorunlu kıldı. Şirketler faaliyetlerini sürdürürken doğa dostu çözümleri uygulamanın önemli olduğunu çevresel krizler ile bir kez daha fark etti. Özellikle çevre kirliliğinde büyük bir pay sahibi olan lojistik sektörü, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi gereken kritik bir alan. Bu kapsamda ortaya çıkan Yeşil Lojistik Belgesi, taşımacılık alanındaki firmalara birçok avantaj sağlıyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından Mayıs 2022 tarihinde sunulan ‘Kombine Taşımacılık Yönetmeliği’, yeşil lojistik usullerini belirledi. 1 Ocak 2023 tarihinde başvuruları başlayan Yeşil Lojistik Belgesini almak için yönetmelikte belirtilen koşulların sağlanması gerekiyor. Bu belgeyi almaya hak kazanan lojistik firmaları bütünleşik, dengeli ve çevre ile dost taşımacılık faaliyetleri gerçekleştirerek doğaya duyarlı bir yaklaşım benimsiyor.
Yeşil Lojistik Belgesi için Başvuru Nasıl Yapılır?
Yeşil Lojistik Belgesi almak isteyen işletmeler Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın KEP adresi üzerinden başvuru yapabiliyor. Elektronik imzalı resmi yazı ile müracaat edilmesi gerekiyor. Başvuru yaparken yönetmelikte belirtilen şartların sağlandığına dair belgelerin sunulması önemli. Başvuru tarihi her yılın ocak ayı şeklinde ifade edilebilir. Sadece ilk defa bu yıl uygulandığı ve başvuru sürecinde birçok firmanın teknik sorunlar yaşadığı göz önüne alınarak süre 28 Şubat 2023 tarihine kadar uzatıldı. Ancak bundan sonraki yıllarda sadece ocak ayında başvuru kabul edilecek.
Yeşil Lojistik Belgesini alabilmek için işletmelerin sahip olması gereken özellikler:
- Yılda en az 200 kombine taşımacılık seferi gerçekleştirmek,
- Enerji tüketimi miktarının en az %5’lik kısmının yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik ile karşılandığını gösteren belge sunabilmek,
- Düşük Küresel Isınma Potansiyeli değerine sahip gazlar içeren iklimlendirme sistemleri kullanmak,
- Yıllık en az %5 yeşil paketleme faaliyetleri uygulamak,
- Orman Genel Müdürlüğü’ne Türkiye’de uygun bulunan sahalara yapılan ağaçlandırma çalışmaları için yılda en az 500 adet fidan bağışı yapmak,
- Sıfır atık yönetim sistemine sahip olmak ve istenen belgeleri sunabilmek,
- ISO 14046 Su Ayak İzi Yönetim Sistemi belgesine, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgesine, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesine ve ISO 14064 Sera Gazı Yönetim Sistemi belgesine sahip olmak gerekiyor.
Başvurular sadece ocak ayında yapılıyor. Sunulan belgeler ve başvuruların incelenmesi, idare tarafından en geç 30 iş gününde tamamlanıyor. Başvuru sırasında sunulan belgelerde herhangi bir eksiklik varsa işletmeye 15 gün süre veriliyor. Bu süre içinde eksik belgelerin tamamlanması isteniyor. Olumlu sonuçlanan başvuruların Yeşil Lojistik Belgesi, elektronik belge olarak düzenleniyor ve idare tarafından ilan ediliyor.
Yeşil Lojistik Belgesini alan işletmeler, her yılın ocak ayında ilgili kriterleri sürdürmeye devam ettiğini gösteren belgeleri idareye sunmak zorunda. Periyodik incelemeler ve denetimler yapılarak işletmelerin çevreye duyarlı yaklaşımın devam ettirilip ettirilmediği belirlenebiliyor.
Yeşil Lojistik Belgesi Avantajları Neler?
Bakanlığın yayınladığı yönetmelik kapsamında Yeşil Lojistik Belgesini alabilen işletmelere sağladığı avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
- İlk kez başvurulan taşıma yetki belgesi, DB2, TMFB ve TMFB-Dmr ücretlerinde %50 indirim uygulanması,
- TMFB, TMFB-Dmr, TİOYB, L1, L2 ve DB2 belgelerinin yenileme ücretlerinde %50 indirim yapılması,
- İşletmenin taşımacı yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilecek 100 taşıt için taşıt kartı ücretinde %95 indirim tanımlanması,
- UBAK İzin Belgesi başvurularında işletmeye ilave 5 puan kazanılması gibi.
Bu avantajların yanında doğaya duyarlı bir yaklaşım benimsemek şirketlerin daha kazançlı olmasına yardım ediyor. Sürdürülebilirliğin ön plana çıktığı iş dünyasında bu tarz belgelere sahip olmak işletmelerin müşteri memnuniyeti oranlarını da yükseltiyor. Bilinçlenen müşteri profili, şirketlerin çevreye karşı daha duyarlı olmasını bekliyor. Kullanılan enerji kaynaklarının yenilenebilir olması, çevre kirliliğini azaltmak için teknolojik gelişmelerin takip edilmesi ve yeşil çözümlerin uygulanması şirketlerin marka konumlandırma stratejileri için de etkili.
Yeşil Lojistik Belgesi Hangi Durumda İptal Edilir?
Yeşil Lojistik Belgesi, başvuru ve yenileme müracaatları sırasında sunulan belgelerin sahte, tahrif ve yenilenmiş olması durumunda iptal ediliyor. İptal edilme bilgisi gerekçesi ile belge sahibine bildiriliyor. Başvuru sürecinde veya Yeşil Lojistik Belgesinin yenileme müracaatları sırasında sunulan belgeler tahrif edilmiş, sahte bilgi ve belge verildiğinin tespit edilmiş olması durumunda hukuki işlemin yapılabilmesi için Cumhuriyet Savcılığına bilgi veriliyor. Yeşil Lojistik Belgesi kapsamında faydalanılan tüm indirimler yasal faizleri ile geri alınıyor.
Yeşil Lojistik Nedir? Neden Önemlidir?
Yeşil lojistik, şirketlerin çevreyi korumak adına iş süreçlerini daha işlevsel ve yenilenebilir hale getirmesi olarak ifade ediliyor. Karbon emisyonunun ve atıkların en aza indirilmesi, doğal kaynakların korunması, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması yeşil politikaların izlenmesi için önemli. İşletmelerin yeşil lojistik süreçlerini uygulaması farklı amaçlarla ortaya çıkıyor. Yeniden kullanmak, tüketimi azaltmak ve geri dönüşüm sağlamak yeşil lojistiğin amaçları arasında yer alıyor.
Lojistik sektöründe sürdürülebilirlik anlayışının benimsenmesi kritik önem taşıyor. Özellikle karayolu taşımacılığı çevre kirliliği üzerinde büyük etkiye sahip. Yeşil lojistik uygulamalarının, doğaya karşı duyarlı bir yaklaşım benimsemek için işletmeler tarafından hızla ele alınması gerekiyor.
Sürdürülebilir bir lojistik süreci için yapılması gereken temel adımları şu şekilde özetleyebiliriz;
- Taşımacılık sektöründe yer alan tüm paydaşların eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi,
- Karbon ayak izi ölçümünün yaygın hale getirilmesi,
- Yeşil bina ve depolama alanı oluşturulması,
- Taşıma modlarının etkin hale getirilmesi,
- Ağaçlandırma çalışmalarına destek olarak karbon ayak izinin silinmesi,
- Taşıma yöntemlerinde alternatif seçeneklerin tercih edilmesi,
- Fosil yakıtlar yerine doğaya karşı duyarlı enerji kaynaklarının kullanılması,
- Filo yönetiminin ve araç standardizasyonunun düzenli olarak yapılması gibi.
Yeşil Lojistiği Etkileyen Unsurlar Nelerdir?
Yeşil lojistik kavramının etkili şekilde hayata geçirilmesi için bazı koşulların sağlanması önemli. Yeşil lojistiği etkileyen unsurlar; çevresel, örgütsel ve teknolojik olarak ele alınabilir.
Teknolojik unsurların başında yüksek yatırım maliyetleri gelmekte. Sürdürülebilir taşımacılık faaliyetleri için şirketler dijital araçları kullanabilir. Ancak nesnelerin interneti, yapay zeka ve robotik otomasyon gibi teknolojik uygulamaların lojistik süreçlerine dahil edilebilmesi için yüksek başlangıç maliyetlerinin karşılanması gerekiyor.
Teknolojik cihazlar uçtan uca görünürlük sağladığı için lojistik süreçlerin daha şeffaf ve izlenebilir uygulanmasını mümkün hale getiriyor. Buradaki kritik nokta; verilerin gizliliği ve güvenliği. Teknolojik gelişmelerin lojistik sektöründe etkin şekilde kullanılabilmesi için siber güvenlik sistemlerine yatırım yapılması önem taşıyor. Veri gizliliği ve güvenliği endişesi, işletmelerin dijital sistemlere geçiş yapmasını zorlaştırıyor.
Yeşil lojistik için örgütsel gelişimin tamamlanması kritik öneme sahip. Tüm paydaşların sürdürülebilirlik konusunda eğitilmesi gerekiyor. Çevreye duyarlı bilincin gelişmesi için örgütsel yapının yeniden tanımlanması önem taşıyor. Dijitalleşme, işletmelerin yeşil süreçleri uygulayabilmesi için etkili bir yöntem. Ancak dijitalleşmenin önündeki en büyük engel, değişime direnç olarak karşımıza çıkıyor. İşletmeler çalışanlarının sürekli öğrenme ve gelişme becerilerini destekleyerek değişime kolay adapte olmasını sağlayabilir.
Yeşil lojistiği etkileyen çevresel unsurlar ise dış kaynaklar olarak tarif edilebilir. İşletmelerin kontrolünde olmayan dış etkenler sürdürülebilirlik kavramının yaygınlaşması için önemli. Çevresel koşulların uygun olması, devletin çeşitli teşvikler ile doğaya saygılı bir anlayışı yaygınlaştırması, ekonomik koşulların iyileştirilmesi yeşil lojistik kavramının hayata geçirilmesini kolaylaştırıyor.
Yeşil Lojistik için Uygulanabilir Çözüm Önerileri
Lojistik 4.0 kavramı ile öne çıkan sürdürülebilir taşımacılık faaliyetleri, şirketlerin bu alanda aksiyon almasını sağladı. Maliyetleri azaltmak, müşteri memnuniyetini yükseltmek, çevreyi korumak ve duyarlı bir yaklaşım benimsemek isteyen işletmeler tedarik zincirinde daha işlevsel çözümler sunmaya çalışıyor.
Lojistik süreçlerde ürünlerin daha büyük gruplar halinde taşınması, paketleme işlemlerinde geri dönüştürülmüş seçeneklerin değerlendirilmesi ve daha az malzeme kullanılması, EURO 5’ e sahip araçların seçilmesi, fosil yakıtlar yerine çevre dostu enerji kaynaklarının tercih edilmesi gibi önlemler etkili oluyor.
Geleceğin iş dünyasında rekabet avantajını korumak isteyen şirketler, sürdürülebilir kaynaklara yöneliyor. Yüksek başlangıç maliyeti nedeniyle işletmeler lojistik süreçlerde dijital partnerler ile çalışabilir. Devlet teşviklerinin takip edilmesi, teknolojik gelişmelerin izlenmesi ve taşımacılık süreçlerinin gözden geçirilmesi doğaya duyarlı bir yaklaşım benimsek için önemli.
https://uhdgm.uab.gov.tr/uploads/pages/taslaklar/kombine-tasimacilik-yonetmeligi.pdf