Konşimento ve Bill of Lading Nedir? Çeşitleri ve İşlevleri Nelerdir?

Konşimento Nedir? Neden Önemlidir?

Bilgi ve fikir anlamına gelen cognosciménto kelimesi Latince’den Türkçe’ye geçiş yapmıştır. Konşimento olarak dilimize yansımıştır. Konşimento; taşımacılık faaliyetlerinde gönderen, alıcı ve taşıyıcı arasındaki ilişkiyi resmileştiren belgedir. Yük veren firma ile taşıyıcı arasında düzenlenen bir taşımacılık belgesi olarak ifade edilebilir. Lojistik sektöründe taşıma senedi olarak da bilinir. Taşımacılık faaliyetlerinin sorunsuz şekilde yapılması için önemli bir evraktır. 

Konşimento, tedarik zinciri süreçlerinin aksamadan ilerlemesi için düzenlenir. Yük veren, taşıyıcı ve alıcı bilgilerini içeren, malın tüm detaylarının belirtildiği önemli bir yasal belgedir. 3 nüsha halinde hazırlanır. Bir tanesi asli diğerleri nüsha olarak belirtilir. Yük verende, taşıyıcıda ve teslim alanda olması gerekir. 

Konşimento, taşımacılık sektöründe önemli bir işleve sahiptir. Yüklerin tedarik zinciri boyunca akışını yansıtan ve alıcı, taşıyıcı, yük veren bilgileri gibi önemli detayları içeren bu yasal evrak, bazı teslim noktalarında zorunludur. Bill of lading; malın alındığı noktadan varış noktasına kadar uygun şekilde taşınması için yapılan bir sözleşmedir. Yük veren ve taşıma firması arasında anlaşma olduğunu gösterir. Teslim anında yüklerin sağlam şekilde varış noktasına ulaştığını temsil eder. Taşıma ücretini, yüklerde herhangi bir hasar olması durumunda taleplerin temelini oluşturur. Uluslararası ticaret ve lojistik faaliyetlerde güvenli bir şekilde sistemin işlemesini sağlar.

Konşimento Türleri Nelerdir?

Konşimento çeşitleri; devir yönünden ve yükleme kriterleri yönünden olarak iki temel noktadan ayrılır. Devir yönünden konşimento türleri; nama yazılı, hamiline yazılı ve emre yazılı şekilde sınıflandırılır.

Nama yazılı konşimento belgesinde alıcı kısmına, ithalatçının adı soyadı ve ticaret ünvanı yazılır. Bu belgede ciro ile başkasına devretme söz konusu değildir. Yükler sadece alıcısı kısmında yazan muhataba teslim edilir. Hamiline yazılı konşimento belgesinde ise, ithalatçı kısmına “bearer (hamiline)” ibaresi yer alır. Ciro yapılabilir. Konşimentoyu elinde bulunduran kişiye yükler teslim edilebilir. Emre yazılı konşimento belgesinde gönderilenin emrine olarak düzenlenir. Ciro ve teslim ile devredilebilir. Genellikle bu konşimento modelini bankalar tercih eder. 

Yükleme kriterleri yönünden sınıflandırılan konşimento modelleri; yükleme ve tesellüm konşimentosu olarak ayrılır. Yükleme konşimentosu, yüklerin taşıyıcıya yüklendiğini belirtir. Ürünler taşıma moduna yüklendikten sonra doldurulur ve sevk tarihi doldurulduğu zaman olarak ifade edilir. Tesellüm konşimentosu ise yüklerin taşınmak için teslim alındığı gösteren belgedir. “Yüklemek Üzere Alınmıştır.” ibaresi ile oluşturulur. Sonrasında yükleme yapıldığında üzerine “Mal Yüklenmiştir.” ibaresi eklenir ve yükleme konşimentosuna dönüşür.

Konteyner Konşimentosu Nedir?

Malzemelerin konteyner ile taşındığı belirten konşimento türüdür. Yükler konteynere yerleştirildiği zaman yükleyici tarafından onaylanır. Bu belge yükleyicinin malzemeleri saydığını ve yüklediğini doğrular niteliktedir. “Container Bill of Lading” olarak da isimlendirilen bu belge, konteyner taşımacılığı yapan firmalar için önemlidir. Konteyner konşimentosunda; ürünlerin hangi konteyner ile taşındığı, konteyner özellikleri, taşıma aracı ve varış noktası yer alır. 

Konşimentoyu Kim Hazırlar?

Konşimentoyu hazırlayan taraf, yükü taşıyandır. Taşıyan kişinin ıslak imzasını gerektiren kıymetli bir evrak olan konşimento dikkatli şekilde hazırlanmalıdır. Konşimento içeriğinde; imza, tarih, isimler ve adresler, navlun ödeme bilgisi, paket sayısı, yük cinsi ve miktarı gibi önemli detaylar yer alır. Yükün nereden alındığı ve hangi noktaya götürüldüğü belirtilmelidir. Yasal belgelerin doğru ve eksiksiz doldurulması, taşımacılık faaliyetlerinin etkili şekilde yönetilmesini sağlar. Konşimento belgesi doldurulurken tüm detaylar eksiksiz ve doğru şekilde sunulmalıdır.

Telex Release Nedir?

Uluslararası ticarette deniz taşımacılığı için önemli olan bir belgedir. Telex release, belge ibrazı olmadan yükün alıcısının konşimento üzerinde belirtilen taşıma hakkının direkt serbest bırakması olarak ifade edilir. Geleneksel yöntemde konşimento belgesinin fiziksel olarak ibraz edilmesi gerekirken güncel gelişmeler doğrultusunda taşıma belgelerinin transferi ve serbest bırakılması elektronik yöntemlerle yapılabilir. Alıcı tarafından taşıyıcıya yapılan Telex release isteminde, belgelerin fiziksel olarak ibraz edilmeksizin serbest bırakılması talep edilir. Taşıyıcı bu istek doğrultusunda elektronik bir ileti ile belgelerin serbest bırakıldığını belirtebilir. 

Telex release belgesinin işlevi bazı koşullarda uygun olur. Satıcı ile alıcı arasında önceden yapılmış bir anlaşma yada alıcı ile güvenilir bir ilişki varsa kullanılması doğru olabilir. Elektronik ortamda serbest bırakılan belgeler, fiziki evrakların kaybolmasını önler. Ancak bu dijital uygulama alıcı ve satıcı için farklı riskler oluşturabilir.

Switch BL Nedir?

Bir tür konşimento olan Switch BL, değişiklik yapıldığı gösterir. Konşimentoda bulunan shipper, consignee ve notify bölümlerinin değiştirilmesi söz konusu olduğunda tekrar basılması gerekir. Gönderen ve alıcı, yüklerin taşınması sırasında bazı değişiklikler isteyebilir. Teslimat yeri, alıcı değişikliği ve ücret ödeme koşullarında meydana gelen değişiklik için konşimentonun düzeltilmesi talep edilir. Değişikliği isteyen gönderen ve alıcı, taşıyıcı firma ile iletişime geçerek Switch BL talebinde bulunur. Taşıyıcı firma değişikliği uygun gördüğü takdirde düzenlemeyi yapar. Yükler güncellenmiş Switch BL üzerindeki bilgiler doğrultusunda teslim edilir.

Ordino Nedir? Ordino ve Konşimento Arasındaki Fark Nedir?

Ordino; konşimento belgesinde belirtilen malzemelerin kısım kısım çekilmesini sağlayan önemli bir talimattır. Teslim emri veya emir mektubu olarak da bilinir. Yüklerin yüklenmeden veya boşaltılmadan önce taşıyıcı firmadan taşıyıcı kişiye gönderilen talimat olarak ifade edilebilir. Karayolu taşımacılığında ülke sınırları içerisine giren malların ithalatçı firma tarafından teslim alınabilmesi için ordino belgesi düzenlenir. Gümrükte depolarda bulunan malzemelerin alınabilmesi için gümrük yetkililerine yük konşimentosu gösterilmeli ve ordino belgesi alınmalıdır. 

Ordino konşimento farkı; birbirini tamamlayan işlemler için kullanılmasıdır. Konşimentoda belirlenen yükün alınabilmesi için ordino talimatı düzenlenir. Ordino gümrük idaresine teslim edilen önemli bir talimattır. Malın teslim alınmasını sağlar.

Sık Sorulan Sorular

• Konşimento nedir? Neden Önemlidir?

Taşımacılık faaliyetlerinin yürütülmesini sağlayan bu evrak, yük veren ve taşıyıcı firma arasındaki anlaşmayı yansıtır. Malın taşınması sırasında sahipliği, taşıma koşullarını ve teslimat şartlarını belirleyen bir taşıma belgesi olarak ifade edilebilir. Alıcı, yük veren ve taşıyıcının önemli bilgileri üzerinde yer alır. 

• Bill of Lading ticaretteki yeri nedir?

Bill of Lading belgesinin uluslararası ticarette birçok işlevi vardır. Malın taşıma belgesi olarak kullanılır. Yüklerin teslimat hakkının belirtilmesi için önemlidir. Ürünlerin yüklendiğini ve taşındığı göstermek için gereklidir. Gümrük ve ithalat işlemlerinde kullanılan resmi bir belgedir.

• Telex Release ile Konşimento arasındaki farklar nelerdir?

Konşimento, fiziksel olarak ibraz edilen bir taşıma belgesidir. Telex release ise, fiziksel belge gerektirmeden elektronik ortamda serbest bırakma anlamına gelir. Ticarette belgelerin hızlı ve güvenli şekilde kullanılmasını sağlamak için geliştirilen bir yöntemdir.

• Farklı konşimento çeşitleri nelerdir? Hangi durumlarda kullanılır?

Uluslararası ticarette tedarik zinciri yönetimi farklı yasal evraklar gerektirir. Konşimento çeşitleri, taşımacılık faaliyetlerinin işleyişine göre sınıflandırılır. Straight (Clean) Konşimento, yükün belirli bir alıcıya teslim edilmesi gerektiğini belirtir. Order Konşimento, belge sahibi tarafından yükün başka bir kişiye devredilmesini ifade eder. Ticarette esneklik sağlar. Bearer Konşimento türünde, belgeyi taşıyan kişiye yük teslim edilir. Claused (Foul) Konşimento, malın taşıma sırasında hasar gördüğü veya eksildiğini ifade eder.

• Ordino konşimentosu ile tesellüm konşimentosu arasındaki temel farklar nelerdir?

Ordino, yük gönderen tarafından düzenlenir. Gönderenin sorumluluklarını ifade eder, malın alıcısı bu belgesi göstererek malzemeleri alabilir. Tesellüm ise, taşıyıcı tarafından düzenlenir. Yükün sağlam şekilde taşınmak üzere alındığını ve sorumluluklarını yansıtır. 

https://tr.wikipedia.org/wiki/Kon%C5%9Fimento

https://www.igmd.org.tr/Konsimento-Tarihi–1-_haberi

https://www.kamion.co/blog/ordino-belgesi-nedir-nasil-duzenlenir